سوسن صابری: گفته ترامپ مبنی بر خواست تغییر نام خلیج فارس به خلیج عربی عکس‌العمل‌های مختلفی را در سطح احزاب سیاسی و مردم در ایران به دنبال داشته.

مجادله بر سر اسم خلیج و هویت مردم – گفتگو با اصغر کریمی

نشریه ژورنال شماره ۱۰۳۷ – فایل پی دی اف – ویژه تلفن همراه

سوسن صابری: گفته ترامپ مبنی بر خواست تغییر نام خلیج فارس به خلیج عربی عکس‌العمل‌های مختلفی را در سطح احزاب سیاسی و مردم در ایران به دنبال داشته. قبل از هر چیز به نظر شما ترامپ چرا و با چه هدفی در این اوضاع دوباره این موضوع را مطرح می‌کند؟

اصغر کریمی: اگر دقت کنید ترامپ این را در آستانه سفر به عربستان و قطر و امارات گفته است. همین امروز اعلام شد که دولت قطر یک جت مجلل به ترامپ هدیه می‌دهد. ترامپ قرار است در این سفر معاملات تجاری عظیمی با این کشورها داشته باشد. طرح تغییر اسم خلیج فارس به خلیج عربی اعلام وفاداری ترامپ به دولت‌های این کشورها در مقابل جمهوری اسلامی است. درعین‌حال مذاکرات اتمی میان دولت آمریکا و جمهوری اسلامی نیز در جریان است و اظهارنظر ترامپ ظاهراً فشاری علیه جمهوری اسلامی است. هر چند که این تا همین‌جا با به میدان آمدن ناسیونالیسم ایرانی در کنار جمهوری اسلامی بیشترین خدمت را به رژیم کرده است. نکته دیگر اینکه ترامپ هر روز یک ادعای بی‌اساس مطرح می‌کند که دو روز هم دوام ندارد، مثل طرح تغییر اسم خلیج مکزیک یا تبدیل کانادا به پنجاه و یکمین استان آمریکا، تبدیل غزه به یک مکان تفریحی توریستی و یا تعرفه ۱۴۵ درصدی بر واردات از چین که همین روز گذشته آن را به ۳۵ درصد کاهش داد.

سوسن صابری: جریانات راست مدافع سلطنت و رضا پهلوی و کل ناسیونالیسم ایرانی در کنار جمهوری اسلامی همگی در یک صف قرار گرفته و این ادعای ترامپ را مخالف “هویت ملی ایرانی” شان می‌دانند. اینکه به تاریخ ملت ایران و افتخاراتش توهین شده است. شما چطور فکر می‌کنید؟

اصغر کریمی: این جریانات در هویت‌تراشی کاذب کاملاً با جمهوری اسلامی شریک‌اند. اگر یادتان باشد زمانی که سفر احمدی‌نژاد به ابوموسی در سال ۱۳۹۱ با مخالفت دولت امارات، با ادعای اینکه سفر احمدی‌نژاد نقض حاکمیت امارات است، مواجه شد نیز شاهد همین صف‌بندی بودیم و ناسیونالیسم ایرانی در همان میدان احمدی‌نژاد و همسو با آن وارد میدان شد. جنگ میان جمهوری اسلامی و دولت عراق هم عین همین صف‌بندی را شکل داد. یکی از افتخارات رضا پهلوی این است که در نامه‌ای به نیروی هوایی جمهوری اسلامی، پیشنهاد کرده بود تا به‌عنوان خلبان جنگنده در جنگ ایران و عراق شرکت کند. از این نمونه‌ها در ۴۶ساله گذشته به‌وفور اتفاق افتاده است و تا جمهوری اسلامی سر کار است باز هم شاهد همسویی این جریانات با رژیم خواهیم بود. اینها در شکل‌دادن به هویت ملی و منافع ملی با جمهوری اسلامی بنیادهای فکری و ارزشی یکسانی دارند و هر کدام تلاش می‌کنند خود را بیشتر مدافع منافع ملی جا بزنند تا خاک بر هویت طبقاتی بپاشند.

سوسن صابری: بخشی از مردم و چهره‌هایی مبارز و خوشنام هم با این تغییر نام مخالف‌اند و این ادعای ترامپ را تحقیر خود و زیر پا گذاشتن هویت ملی‌شان می‌دانند. چرا مردمی که این نام‌ها تغییری در نان سفره و شرایط زندگی‌شان ایجاد نمی‌کند هم با این مخالفت‌ها که از جمهوری اسلامی تا احزاب و شخصیت‌های ناسیونالیست را شامل می‌شود همسو شده‌اند؟

اصغر کریمی: حساب مردم و چهره‌های خوشنامی مثل توماج و حامد اسماعیلیون را باید از جریانات سلطنت‌طلب و ناسیونالیست جدا کرد. هر چند که به دلیل عدم درک عمیق از ناسیونالیسم و عدم تفکیک هویت اجتماعی از هویت ناسیونالیستی تحت‌تأثیر آن قرار می‌گیرند. اینها هویت اجتماعی را با هویت ملی یکی گرفته‌اند. حمید تقوایی در این زمینه بر نکته بسیار مهمی انگشت گذاشته است: “اشتراکات و علقه‌های فرهنگی و اجتماعی بین مردم یک کشور واقعیتی برخاسته از زندگی اجتماعی است و نه ایدئولوژی ناسیونالیستی. هر کس جامعه‌ای که در آن بزرگ شده و زندگی می‌کند را بهتر و بیشتر می‌شناسد، به آن انس و الفت می‌گیرد و رابطه احساسی عاطفی ویژه‌ای با آن برقرار می‌کند. برای هر کس زبان مادری، محله و مدرسه‌ای که در آن بزرگ شده و دوران کودکی خود را گذرانده، فرهنگ و شعر و ادبیات مشترک، و حتی حیوان خانگی و یا گلی که در خانه پرورده است، اهمیت و جایگاه ویژه‌ای دارد که باید به رسمیت شناخت و محترم شمرد. اما اینها خصوصیات اجتماعی مردم است و نه خصوصیات ملی. رنگ ملی زدن به مناسبات و علایق مشترک انسانی تحریف طبقاتی آن است”.

اگر درسی باید از این مجادله که ربطی به زندگی مردم ندارد گرفت جداکردن حساب این علقه‌های اجتماعی و انسانی از ناسیونالیسم است. ناسیونالیسمی که توسط طبقه حاکم مدام به جامعه پمپاژ می‌شود و در ذات خود ضدانسانی، تبعیض‌آمیز و مخالف هویت انسانی و از نظر سیاسی سوق‌دادن مردم به همسویی با جمهوری اسلامی است. نه مجادله بر سر تنب و ابوموسی و نه مجادله بر سر اسم خلیج ربطی به منافع مردم ندارد. در میان مردم تفرقه می‌اندازد و در تقابل با ارزش‌ها و گفتمان‌های انسانی و متحدکننده انقلاب زن زندگی آزادی است.

 

سردبیر این شماره: سوسن صابری

در انتشار یادداشت‌های ژورنال بکوشید

وبسایت ژورنال:
journalfarsi.com
ایمیل: journalfarsi@gmail.com
اینستاگرام:
journalfarsi

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *