مندرج در ژورنال شماره ۷۳۳ (لینک به فایل پی دی اف نشریه ژورنال برای پیاده کردن روی تلفن همراه)
کیوان جاوید: جنگ چرا به وجود میآید و چطور برای همیشه به موزه تاریخ میپیوندد؟
مصطفی صابر: جنگ یک واقعیت تلخ تاریخ بشر است. بخصوص از وقتی که انسانها قادر شدند مازاد بر مصرف خود را تولید کنند، رفتهرفته مالکیت، استثمار، طبقات و دولت شکل گرفت. در این جوامع طبقاتی، از جمله در جوامع بورژوایی حاضر، جنگ به یک جزو اساسی و محوری سیاست و زندگی اجتماعی بدل شد. کافی است به دوروبرمان نگاه کنیم و ببینیم چه جنگهای خانمانسوز و ضدبشری جریان دارد و چطور مناسبات و معادلات اجتماعی را تعیین و البته زندگی میلیونها انسان را تباه میکند و تحتتأثیر قرار میدهد. حالا جنگهای جهانی اول و دوم و بسیاری جنگهای وحشتناک دیگر بماند.
متأسفانه تا وقتی حاکمیت مالکیت خصوصی و طبقات و مرز و منافع متفاوت و دولتهای مافوق مردم و تا بیخ دندان مسلح وجود دارد، کماکان “جنگ ادامه سیاست” و در مقاطعی هم تمام سیاست خواهد بود. بشر، یا صحیحتر بشرِ مالک یا همان طبقه حاکم، امروز آنقدر مهمات اتمی و غیر اتمی در اختیار دارد که برای چند بار نابودکردن کل تمدن بشری بر این کره زیبا کافی است. پایان جنگ و خطر جنگ برای بشریت فقط میتواند مترادف با پایاندادن به عصر حاکمیت سرمایه این آخرین شکل جامعه طبقاتی باشد. وقتی استثمار و بهرهکشی و طبقات از بین برود، وقتی که انسانها در جوامعی متکی بر تعاون، همکاری، رفاه، برابری، احترام و اعتلای همگان زندگی کنند، جنگ هم نقش تاریخی خود را از دست میدهد.
کیوان جاوید: چرا شعار صلح در دنیای امروز گمراهکننده است؟
مصطفی صابر: مطمئن نیستم با فرض سؤال شما تماماً موافق باشم. برای مثال شعار انقلاب اکتبر در روسیه “نان، صلح، آزادی” بود. این انقلاب، نقش مهمی در پایاندادن به جنگ اول جهانی ایفا کرد و زندگی بشر را از خیلی جهات تغییر داد.
اما شاید منظور شما کاربرد شعار صلح در دهههای اخیر است که در این حالت موافقم و فکر میکنم برای مثال در قبال حمله بوش پدر به عراق شعار صلح شعاری پاسیفیستی بود. چرا که میخواست به اوضاع قبل از جنگ برگردد حالآنکه دنیا عوض شده بود و باید سیاست فعالی در قبال این تغییر وضع اتخاذ میشد. درهرحال باید هر جنگ را به طور مشخص بررسی کرد. برای مثال در قبال جنگ اسرائیل و حماس هم شعار صلح اصلاً کافی نیست. بلکه نه فقط باید خواست که جنگ فوراً قطع شود؛ بلکه باید همه آغازگران و ادامهدهندگان این جنگ تماماً ضدبشری، چه حماس و چه دولت اسرائیل و حامیان آنها، محکوم و محاکمه شوند و همچنین باید طرح دو دولت متساویالحقوق فلسطینی و اسرائیلی اجرا شود.
کیوان جاوید: زندگی انسانی چگونه برقرار میشود؟
مصطفی صابر: بالاتر بهنوعی و در سطحی تجریدی به این سؤال پرداختم. اینجا چند کلمه خیلی مشخص اضافه کنم.
بیاید یکلحظه بر شعار انقلاب مردم ایران، زن زندگی آزادی، تعمق کنیم. این انقلاب و این شعار فقط آنتیتز جمهوری اسلامی نیست، بلکه آنتیتز کل وضعیت موجود دنیاست. آنتیتز جنگ وحشتناکی است که حماس مورد حمایت جمهوری اسلامی آغاز کرد و نتانیاهو دارد با نسلکشی ادامه میدهد. این شعار دارد راه پیشروی بهطرف ساختن یک زندگی انسانی را پیش پای کل بشر امروز میگذارد. بیخود نیست که این شعار را با شعار انقلاب کبیر فرانسه، آزادی برابری برادری، مقایسه کردند و آنرا در ادامه و تکمیلکننده آن ارزیابی کردند. زندگی انسانی در پیروزی هرچه کاملتر انقلابات زن زندگی آزادی و گرفتن اختیار زندگی به دست انسانهایی که هیچ نفعی در استثمار و نابرابری و تبعیض طبقاتی و البته جنگ ندارند، میتواند برقرار شود.
سردبیر این شماره: کیوان جاوید
در انتشار یادداشتهای ژورنال بکوشید
وبسایت ژورنال:
journalfarsi.com
ایمیل: journalfarsi@gmail.com
اینستاگرام:
journalfarsi
واتساپ: ۰۰۴۴۷۷۸۸۹۸۸۶۴۳