انتخابات ترکیه: اردوغان در سراشیبی سقوط؟ – محسن ابراهیمی

مندرج در ژورنال شماره ۳۹۴ (لینک به فایل پی دی اف نشریه ژورنال برای پیاده کردن روی تلفن همراه)

ماه بعد، انتخابات مجلس و ریاست جمهوری ترکیه برگزار خواهد شد. نتایج نظرسنجیها نشان میدهد که ائتلاف شش گانه اپوزیسیون به رهبری حزب جمهوریخواه خلق از حزب حاکم اسلامی پیشی گرفته است که میتواند نشانه ای از احتمال شکست اردوغان و پایان دوره بیست ساله زمامداریش باشد.

برای دهه ها طبقه حاکم ترکیه توسط ژنرالهای ناسیونالیست در قدرت سیاسی نمایندگی میشد که با کودتاهای مکرر بحرانهای سیاسی حاصل از کشمکشهای طبقاتی را مهار میکردند. عروج حزب اسلامی “عدالت و توسعه” به قدرت، مربوط به دوره ای است که ظرفیت همین ژنرالهای ناسیونالیست در مهار بحرانهای سیاسی ته کشیده بود.

حزب “عدالت و توسعه” با وعده توسعه اقتصادی و مهار تورم و کاهش بیکاری و کلا نجات سرمایه داری بحران زده ترکیه به قدرت رسید اما امروز به یُمن سیاستهای ریاضت اقتصادی این حزب، تمرکز ثروت در دستان اقلیت میلیاردر از یکطرف و فقر و محرومیت و بیکاری و گرانی از طرف دیگر بیداد میکند. در متن فساد اقتصادی سازمانیافته هزارفامیل اسلامی اردوغان چشم اندازی برای رهایی از این وضعیت نیست. موقعیت رو به نزول اردوغان در وهله اول محصول این وضعیت است.

علاوه بر این، کشمکش جامعه سکولار ترکیه با تلاش حزب حاکم  برای تعرض به ارزشهای سکولار و سیاستهای مستبدانه اردوغان برای مهار اعتراضات کارگری و اجتماعی، بخش وسیعی از جامعه را به صف مقابل برای کنار زدن حزب اسلامی حاکم رانده است.

به اینها باید سیاستهای منطقه ای اردوغان را اضافه کرد. “اسلام میانه رو” اردوغان قرار بود به مثابه آلترناتیوی برای حل بحرانهای حکومتی منطقه نقش بازی کند و ترکیه را به یک قدرت منطقه ای تعیین کننده تبدیل کند. اما برعکس، اردوغان برای تحقق آرزوی احیای امپراطوری عثمانی دومین ارتش ناتو را به نیروی حامی درندگان داعش و انواع باندهای اسلامی در سوریه تبدیل کرد و عملا طبقه حاکم ترکیه را در باتلاق بحرانهای سیاسی منطقه غرق کرد.

حزب اصلی مقابل اردوغان، یک حزب سکولار است. به این اعتبار، شکست اردوغان در انتخابات، به معنای تضعیف موقعیت اسلام و جنبش اسلامی در فضای سیاسی منطقه است که خود خبر خوبی است. اما همین حزب در عین حال طرفدار نظام سرمایه داری است. فعالین رادیکال جنبش کارگری و نیروهای چپ و برابری طلب جامعه ترکیه باید و میتوانند در فضای شکست زمامداری بیست ساله اردوغان به نفع راه انداختن اعتراضات کارگری و سیاسی برای عقب راندن طبقه حاکم و تحمیل خواستهای اقشار محروم و تحت تبعیض ترکیه استفاده کنند.

سردبیر این شماره نشریه ژورنال: محسن ابراهیمی

*سایت ژورنال را به دوستان و آشنایان خود معرفی کنید. در انتشار یادداشتهای ژورنال بکوشید journalfarsi.com