مندرج در ژورنال شماره ۶۳۱ (لینک به فایل پی دی اف نشریه ژورنال برای پیاده کردن روی تلفن همراه)
کیوان جاوید: شما احتمالا اولین نفری بودید که حجاب اسلامی را در خارج از ایران- در استکهلمِ سوئد آتش زدید. چه سالی بود، چرا این کار را کردید، واکنش های مردم چه بود، آیا مقامات دولت سوئد یا گروه های سیاسی ایرانی و غیر ایرانی واکنشی نشان دادند؟
مهین علیپور: من هم فکر می کنم اولین بار بود که حجاب به شعله های آتش سپرده شده بود و افتخار می کنم که این کار به دست من صورت گرفت. سال ۲۰۰۱ خود را برای ۸ مارس، روز جهانی زن آماده میکردیم. من و رقفایم که با تشکلی بنام “کمپین دفاع از حقوق زنان در ایران” فعالیت میکردیم با طرح یک هفتهای بزرگ، فراگیر و بینالمللی برای ۸ مارس به توافق رسیدیم. ویژگی خاص این کمپین این بود که تلاش و فوکوس ما روی ضدیت با حجاب اجباری در ایران و افشای هدف رژیم از محجبه کردن نیمی از مردم در ایران بود. این کمپین سراسری رو به ایران هم اعلام شد و مورد استقبال زیادی قرار گرفت.
برای ما فعالینی که تجربه حجاب اجباری در ایران را داشتیم درک اینکه حجاب سمبل بردگی زن و آپارتاید جنسیتی در ایران است بسیار ساده بود. ولی بعد از مدتی زندگی در خارج از کشور به این نتیجه رسیدیم که بسیاری از مردم بخصوص فمینیستهای اروپایی این درک را ندارند و حجاب را یک تکه پارجه معمولی میپندارند و از بیحقوقیهای بسیاری که پس از محجبه کردن نیمی از جامعه گریبانگیر زنان میشود بیخبرند. بنابراین این کمپین دو هدف اصلی را دنبال میکرد. اول اینکه رو به ایران با یک آپارتاید جنسیتی که به زور و اجبار با شعار “یا روسری یا توسری” زنان را محجبه کرده بود مقابله شود و نشان بدهیم که مبارزه با این آپارتاید در ایران ابتدا با زیر گرفتن نماد و همانا پرچمش که حجاب اجباری باشد صورت خواهد گرفت. ما به این نتیجه رسیده بودیم که مبارزه علیه حجاب یکی از عرصههای اصلی مبارزه جنبش برابریطلبانه زنان با جمهوری اسلامی است. دوم اینکه به جامعه خارج از کشور نشان دهیم که حجاب یک تکه پارچه نیست بلکه نماد بردگی و اسارت زن است و پیرامون این جنبش حمایت و همدلی ایجاد کنیم.
این کمپین یک قطعنامه ۷ ماده ای، علیه حجاب اجباری و آپارتاید جنسی هم داشت که به زبانهای مختلف ترجمه و بطور وسیعی در برنامههای این کمپین پخش شد. بند اول این قطعنامه محکوم کردن حجاب اجباری و بند آخر، خواست جدائی دین از دولت و آموزش و پرورش و ایجاد یک جامعه سکولار بود.
ما از اول به این باور بودیم که در انقلاب آتی در ایران، زنان نقش مهمی خواهند داشت و اولین سنگر مبارزه، مبارزه با حجاب اجباری خواهد بود و اسناد و مدارک بسیاری از فعالیتهای طولانی ما این را نشان میدهد.
برای این کمپین یک هفتهای بطور بینالمللی در دهها شهر اروپا، کانادا، آمریکا، استرالیا برنامههای متنوعی مانند برگزاری نمایشگاه، کنفرانس، ملاقات با شخصیتهای تاثیرگذار، تظاهرات در برابر سفارتهای جمهوری اسلامی و بسیاری برنامههای دیگر در نظر گرفته شد که به تظاهرات خیابانی ۸ مارس و حجاب سوزان ختم میشد.
این فعالیتها با استقبال و انعکاس قابل توجهی چه در ایران و چه در خارج از ایران، مواجه شد. در آن سال ۸ مارس در ایران هم در نوع خود بیسابقه بود و مراسمهای متعددی در شهرهای مشهد، کامیاران، شهر کرد، کرمانشاه، سنندج، بوکان، سقز، تهران و کرج برگزار شد که در تمامی برنامههای خود با شعار “نه روسری نه توسری” و پرت کردن و حتی سوزاندن حجاب همراه با رقص و شادی نشان دادند که مبارزه با حجاب در ایران سرآغاز جنبش برابریطلبانه زنان است.
من که در آن زمان مسِئول تشکل “کمپین دفاع از حقوق زنان در ایران” بودم در روز ۸ مارس در میدان اصلی شهر استکهلم حجاب را سوزاندم. هدف همان بود که قبلا توضیح دادم. سوزاندن حجاب در استکهلم در چندین روزنامه اصلی سوئدی منتشر شد و در چندین مصاحبه از من خواسته شد که هدف از این اقدام را توضیح بدهم. کمپین یک هفتهای علیه حجاب اجباری کمپین بسیار موفقی بود و توجه وسیعی را در کشورهای مختلف به خود جلب کرد.
عکسی که در آن روز از من در حال سوزاندن حجاب گرفته شد بارها و حتی بعد از انقلاب زن زندگی آزادی در ایران، مورد استفاده در مقالات متعدد ژورنالیستها، قرار گرفته است.
در آنروز ما فریاد میزدیم:
نه به حجاب، این سمبل بردگی زن
زنده باد آزادی و برابری
نابود باد جمهوری اسلامی
و ما امروز در شرایطی بسیار متفاوت که آوازه انقلاب زنانه در سراسر جهان پیچیده و احترام و همبستگی بسیاری از مردم جهان را بخود جلب کرده است، همچنان ادامه میدهیم. خوب است اشاره کنم که فعالین حزب کمونیست کارگری که من هم افتخار عضویت در این حزب را دارم نقش بسیار ویژه ای در این کمپین داشتند. در همین رابطه در آن زمان، یعنی ۲۳ سال پیش قطعنامه ای صادر شده است که در همین شماره ژورنال جداگانه منتشر می شود.
سردبیر این شماره: کیوان جاوید
سایت ژورنال را به دوستان و آشنایان خود معرفی کنید. در انتشار یادداشتهای ژورنال بکوشید journalfarsi.com