سلمان رشدی و آزادی بیان – سینا پدرام

مندرج در ژورنال شماره ۷۰۶ (لینک به فایل پی دی اف نشریه ژورنال برای پیاده کردن روی تلفن همراه)

سلمان رشدی دو سال پس از حمله با چاقو و سوءقصد به جان وی در یک مصاحبه تلویزیونی به مسائل مختلف از جمله به موضوع آزادی بیان پرداخت.

دو سال پیش، سلمان رشدی که قرار بود در نیویورک در مورد آزادی بیان سخنرانی کند با چاقو مورد حمله قرار گرفت و یک‌چشم خود را از دست داد. در این مصاحبه تلویزیونی، وی به گوشه‌هایی از کتاب جدید خود، “چاقو” پرداخت و به گوشه‌هایی از جریان حمله به خود در آن روز شوم اشاره کرد. او با طنز زیبایی گفت وقتی با دکتری که جان او را نجات داده بود ملاقات کرد، دکتر گفت که او بسیار خوش‌شانس بوده است. وی از پزشک خود پرسیده بود که در چه بخشی خوش‌شانس بوده و پزشک جواب داد: در این مورد که ضارب در کاربرد چاقو برای کشتن مهارتی نداشت.

سلمان رشدی کتاب جدیدش “چاقو” را یک داستان عاشقانه و به همان اندازه قصه‌ای ترسناک توصیف می‌کند. او گفت: “اینجا دونیرو با هم برخورد می‌کردند، یکی نیروی خشونت، تعصب، خشک‌مغزی و دیگری نیروی عشق و ۰۰۰ در پایان، راهی که من متوجه می‌شوم این است که نیروی عشق قوی‌تر از نیروی نفرت است.” رشدی در برنامه “۶۰ دقیقه”، گفت آمریکا در زمینه آزادی بیان با “لحظه بدی” مواجه است و از هر دو جناح سیاسی انتقاد کرد.

سلمان رشدی یک‌بار به‌درستی گفت که “آزادی بیان خودِ زندگی است”. آزادی بیان در تمامی ابعاد و اشکال فی‌الحال موجود آن مهم‌ترین حق هر انسان مدرن برای شکل‌دادن به یک زندگی شکوفا باید قلمداد شود.

آزادی بیان فی‌نفسه با پا گذاشتن هر انسان به دنیای خاکی، به‌صرف موجودیتش باید به‌عنوان حق انسانی هر فردی قلمداد شود. آزادی بیان در شکل پایه‌ای یعنی آزادی فعل‌وانفعال بشر با محیط پیرامون و اجتماعی‌اش است. این حق باید از لحظه‌ای که هر انسانی پا به عرصه وجود می‌گذارد تأمین شود. این یعنی مصونیت پایین از دست‌درازی‌های بالا. آزادی بیان بدون قیدوشرط یعنی هیچ‌چیز مقدسی وجود ندارد. به اسم خدا، ملت، پرچم، خاک و مقدسات دیگر نمی‌توان هیچ حصاری دور آزادی هیچ انسانی برای ابراز عقاید، احساسات و تفکرات وی به هر شکلی کشید. به قول نوام چامسکی “اگر به آزادی بیان اعتقاد دارید، باید به آزادی بیان دیدگاه‌هایی که دوست ندارید معتقد باشید.”

سردبیر این شماره: محسن ابراهیمی

سایت ژورنال را به دوستان و آشنایان خود معرفی کنید. در انتشار یادداشتهای ژورنال بکوشید journalfarsi.com